Web sitemde mobil tema neden devreye girmiyor? User agent kontrolü ipuçları.

Dijital çağda bir web sitesinin başarısı, büyük ölçüde kullanıcı deneyimine bağlıdır. Mobil cihazların yaygınlaşmasıyla birlikte, bir web sitesinin mobil dostu olması artık bir tercih değil, bir zorunluluk haline gelmiştir. SEO editörü olarak ve Google AdSense politikalarına hakim biri olarak biliyorum ki, sitenizin mobil uyumluluğu sadece arama motoru sıralamalarınızı değil, aynı zamanda reklam gelirlerinizi ve genel kullanıcı etkileşimini de doğrudan etkiler. Peki, web sitenizde bir mobil tema veya responsive tasarım kullandığınızı düşünüyorken, neden mobil cihazlarda beklediğiniz gibi devreye girmiyor olabilir? Bu makalede, bu yaygın sorunun kökenine inecek ve özellikle user agent kontrolü ipuçlarıyla çözüm yolları sunacağız.

Mobil Dostu Olmanın Önemi ve SEO İlişkisi

Günümüzde internet trafiğinin büyük bir kısmı mobil cihazlardan gelmektedir. Google'ın "mobil öncelikli indeksleme" (mobile-first indexing) yaklaşımıyla, web sitenizin mobil sürümü artık sıralama faktörleri için ana referans noktasıdır. Eğer web siteniz mobil cihazlarda düzgün görüntülenmiyor, yüklenme süreleri uzun veya gezinmesi zorsa, kullanıcılar sitenizden hızla ayrılacak (yüksek hemen çıkma oranı) ve bu da SEO performansınızı olumsuz etkileyecektir.
Kullanıcı deneyiminin kötü olması, sadece organik arama sonuçlarındaki yerinizi değil, aynı zamanda Google AdSense reklamlarınızın gösterimini, tıklama oranlarını (CTR) ve dolayısıyla reklam gelirlerinizi de düşürür. Bir mobil kullanıcının ana içeriği görememesi veya reklamların yanlış konumlandırılması, hem kullanıcı hem de reklamveren için olumsuz bir deneyim yaratır. Bu nedenle, web sitenizin mobil cihazlarda beklenen şekilde çalışmaması, acilen ele alınması gereken kritik bir konudur.

User Agent Nedir ve Nasıl Çalışır?

Her web tarayıcısı veya bot (arama motoru örümcekleri gibi), bir web sitesine bağlanırken kendini tanıtan özel bir bilgi dizisi gönderir. Bu bilgi dizisine "User Agent String" (Kullanıcı Temsilcisi Dizisi) adı verilir. User agent dizesi, tarayıcının türü (Chrome, Firefox, Safari), sürümü, işletim sistemi (Windows, macOS, Android, iOS) ve hatta bazen cihaz türü (mobil, tablet, masaüstü) hakkında bilgiler içerir.
Örneğin, bir Android telefonundan Chrome tarayıcısıyla gelen bir istek şöyle görünebilir:
`Mozilla/5.0 (Linux; Android 10) AppleWebKit/537.36 (KHTML, like Gecko) Chrome/100.0.4896.79 Mobile Safari/537.36`
Web sunucunuz veya web uygulamanız (WordPress gibi bir CMS), gelen bu user agent dizesini analiz ederek, isteğin hangi tür cihazdan geldiğini anlamaya çalışır. Bu bilgiye dayanarak, web sitesi farklı bir CSS stil sayfası yükleyebilir, farklı bir mobil tema sunabilir veya içeriği dinamik olarak değiştirebilir. Eğer bu tespit süreci yanlış işlerse, mobil cihaz kullanıcısı, sitenizin masaüstü sürümüyle karşılaşabilir veya mobil görünüm hiç devreye girmeyebilir.

Mobil Tema Neden Devreye Girmeyebilir? Olası Senaryolar

Mobil temaların veya mobil uyumluluk tasarımlarının beklenen şekilde çalışmamasının birden fazla nedeni olabilir. İşte en yaygın senaryolar:

Yanlış veya Eksik User Agent Tespiti

Sitenizdeki mobil tema eklentisi, özel bir kod parçacığı veya sunucu yapılandırması, user agent dizelerini doğru bir şekilde ayrıştıramıyor olabilir. Belki belirli yeni cihaz modellerinin veya tarayıcı sürümlerinin user agent'ları tanımlanmamıştır. Bu durum, özellikle çok özel veya eski user agent tespit algoritmaları kullanan sistemlerde sıkça görülür. Eğer sisteminiz `Mobile` kelimesini aramıyorsa veya belirli bir işletim sistemi (iOS, Android) için özel kurallar tanımlamadıysa, mobil kullanıcıları masaüstü olarak algılayabilir.

Önbellekleme Sorunları (Sunucu, CDN, Tarayıcı)

Web siteleri genellikle performansı artırmak için önbellekleme (caching) mekanizmaları kullanır. Bu önbellekler sunucu tarafında (örneğin LiteSpeed Cache, WP Super Cache), CDN'lerde (Cloudflare, Akamai) veya kullanıcıların tarayıcılarında olabilir. Eğer önbellekleme doğru yapılandırılmamışsa, bir mobil kullanıcıya yanlışlıkla sitenizin masaüstü sürümünün önbelleğe alınmış bir kopyası sunulabilir. Özellikle User Agent'a göre farklı içerik sunan sitelerde, önbelleklemenin varyasyonlara (farklı user agent'lara) duyarlı olması gerekir. Aksi takdirde, masaüstü için önbelleğe alınan bir sayfa, mobil kullanıcıya da gösterilir. Bu konuda daha fazla bilgi için '/makale.php?sayfa=onbellekleme-ve-performans' makalemize göz atabilirsiniz.

URL Yapısı ve Yönlendirmeler

Bazı mobil temalar, mobil kullanıcıları `m.siteadi.com` gibi ayrı bir alt alana veya `/mobile/` gibi bir alt dizine yönlendirir. Eğer bu yönlendirmeler hatalı yapılandırılmışsa (örneğin, sonsuz bir döngüye giriyorsa, doğru URL'ye gitmiyorsa veya tüm cihazları mobil olarak algılayıp yanlış yönlendirme yapıyorsa), mobil tema etkinleşmeyebilir. Hatalı `301` veya `302` yönlendirmeleri de bu duruma yol açabilir.

CSS/JS Hataları veya Bloklanması

Web siteniz responsive tasarım kullanıyorsa, mobil görünüm esasen CSS medya sorguları (media queries) ve bazen JavaScript ile sağlanır. Eğer bu CSS dosyaları yüklenmiyorsa, hatalıysa veya bir güvenlik duvarı/önbellekleme eklentisi tarafından bloklanıyorsa, siteniz masaüstü görünümünde kalabilir. Benzer şekilde, mobil temayı etkinleştirmek için gerekli olan JavaScript kodunda bir hata varsa, bu da temanın düzgün çalışmasını engelleyebilir.

Yanlış Tema Ayarları veya Eklenti Çakışmaları

WordPress gibi bir CMS kullanıyorsanız, mobil temanızı yöneten bir eklenti (örneğin WPtouch, Jetpack Mobile Theme) veya temanızın kendi ayarları yanlış yapılandırılmış olabilir. Başka bir eklentiyle (örneğin önbellekleme eklentisi, güvenlik eklentisi) çakışma yaşanması da mobil temanın devreye girmesini engelleyebilir. Her yeni eklenti yüklediğinizde veya tema ayarlarını değiştirdiğinizde bu tür çakışmaların olup olmadığını kontrol etmek önemlidir.

Sunucu Tarafı Konfigürasyon Hataları (Apache, Nginx)

Bazı durumlarda, user agent tespiti ve mobil tema yönlendirmeleri doğrudan sunucu yapılandırma dosyalarında (`.htaccess` Apache için veya Nginx yapılandırma dosyaları için) yapılır. Bu dosyalardaki yanlış yazılmış kurallar (regex hataları, yanlış koşullar) mobil temaların etkinleşmemesine neden olabilir.

AMP Sayfalarının Etkisi

Eğer web sitenizde AMP (Accelerated Mobile Pages) kullanıyorsanız, mobil kullanıcılar doğrudan AMP sürümüne yönlendirilebilir. Bu durumda, sitenizin normal mobil teması devreye girmez, çünkü AMP kendi optimize edilmiş yapısıyla sunulur. Eğer AMP devre dışı bırakılmış veya hatalı yapılandırılmışsa, yine de normal mobil temada sorunlar yaşanabilir.

User Agent Kontrolü İpuçları ve Çözümler

Sorunu teşhis etmek ve çözmek için çeşitli adımlar atabilirsiniz. İşte size pratik ipuçları:

Kendi Cihazınızda Test Etmek

İlk ve en basit adım, farklı mobil cihazlarda (Android telefonlar, iPhone'lar, tabletler) ve farklı tarayıcılarda (Chrome, Safari, Firefox Mobile) sitenizi ziyaret etmektir. Ailenizden veya arkadaşlarınızdan da farklı cihazlarda sitenizi kontrol etmelerini isteyebilirsiniz. Bu, sorunun genele mi yayılmış olduğunu yoksa belirli bir cihaz veya tarayıcıya mı özgü olduğunu anlamanıza yardımcı olur.

Tarayıcı Geliştirici Araçlarını Kullanmak

Modern web tarayıcıları (Chrome, Firefox, Edge) güçlü geliştirici araçlarına sahiptir. Bu araçlar içerisinde "Cihaz Modu" veya "Responsive Tasarım Modu" gibi özellikler bulunur. Bu modları etkinleştirerek, tarayıcınızın user agent dizesini simüle edebilir ve web sitenizi farklı ekran boyutlarında ve cihaz türlerinde nasıl göründüğünü test edebilirsiniz.
* Chrome için: Sağ tıklayın -> İncele (Inspect) -> Açılan panelde mobil simgeye tıklayın (Toggle device toolbar). Burada farklı cihazları ve hatta user agent'ları seçebilirsiniz. Ağ sekmesinden (Network tab) sayfa yenilendiğinde gönderilen user agent başlığını kontrol edebilirsiniz.

Online User Agent Görüntüleyici ve Simülatör Araçları

İnternet üzerinde birçok "User Agent Görüntüleyici" ve simülatör aracı bulunmaktadır. Bu araçlar sayesinde, bir URL'yi belirli bir user agent ile nasıl görüntüleneceğini test edebilir veya tarayıcınızın şu anki user agent'ını öğrenebilirsiniz. Bu tür araçlar, sitenizin farklı cihazlardan nasıl algılandığını anlamanıza yardımcı olur ve özellikle mobil uyumluluk testlerinizde çok değerlidir. Bu araçlara web tarayıcınızdan "What is my user agent" veya "User Agent Simulator" araması yaparak ulaşabilirsiniz.

Sunucu Günlüklerini İncelemek

Web sunucunuz (Apache, Nginx) gelen her isteği kaydeder. Bu günlük dosyalarında (genellikle `access_log` veya `error_log`), her istekle birlikte gönderilen user agent dizesini görebilirsiniz. Eğer mobil cihazlardan gelen istekler için yanlış user agent'lar kaydediliyorsa veya hiç mobil user agent'ı görmüyorsanız, bu durum sorunun sunucu seviyesinde veya bir proxy/CDN tarafından değiştiriliyor olabileceğini gösterebilir.

Google Search Console ile Kontrol

Google Search Console, sitenizin Google tarafından nasıl görüldüğü hakkında değerli bilgiler sunar. "Mobil Kullanılabilirlik" raporunu kontrol ederek, Google'ın sitenizde herhangi bir mobil uyumluluk sorunu tespit edip etmediğini görebilirsiniz. Ayrıca "URL Denetleme" (URL Inspection) aracı ile belirli bir sayfanın hem masaüstü hem de mobil sürümünü Googlebot'un nasıl gördüğünü test edebilirsiniz. Bu, SEO performansı için hayati öneme sahiptir. Daha fazla detay için '/makale.php?sayfa=mobil-seo-ipuclari' makalesini okumanız faydalı olacaktır.

Kodu İncelemek (PHP, JavaScript, .htaccess)

Eğer yukarıdaki yöntemlerle sorunu bulamazsanız, sitenizin kodunu incelemeniz gerekebilir.
* CMS kullanıcıları için: Tema ayarlarını ve mobil eklentilerin yapılandırmasını kontrol edin. Gerekirse eklentileri tek tek devre dışı bırakarak çakışma olup olmadığını test edin.
* Geliştiriciler için: `functions.php` (WordPress), `.htaccess` (Apache) veya Nginx yapılandırma dosyalarınızdaki user agent tespit kodlarını, yönlendirme kurallarını ve mobil tema yükleme mantığını gözden geçirin. Özellikle `is_mobile()` gibi fonksiyonların veya user agent tabanlı koşullu mantığın doğru çalıştığından emin olun. CSS medya sorgularınızın (`@media screen and (max-width: 768px)`) doğru yazıldığını ve engellenmediğini kontrol edin.
Mobil temanızın devreye girmemesi can sıkıcı olsa da, doğru teşhis ve sistematik bir yaklaşımla çözülebilir bir problemdir. Unutmayın, iyi bir mobil uyumluluk sadece ziyaretçilerinizin deneyimini iyileştirmekle kalmaz, aynı zamanda sitenizin arama motorlarındaki görünürlüğünü artırır ve dolaylı olarak Google AdSense gelirlerinize de olumlu katkı sağlar.